Dzień zapowiadał się kiepsko. Bałagan, panujący w domu od chwili, kiedy dałem służącego do remontu, rósł. Niczego nie mogłem znaleźć. W kolekcji meteorów zalęgły się myszy. Nadgryzły najładniejszy chondryt.
Kiedy parzyłem kawę, wybiegło mi mleko. Ten elektryczny bałwan schował ścierki razem z chustkami do nosa. Powinienem był dać go do generalki, już kiedy zaczął mi pastować buciki od środka. Musiałem użyć zamiast ścierki starego spadochronu, poszedłem na górę, odkurzyłem meteory i nastawiłem łapkę. Wszystkie okazy zebrałem sam. Nie jest to takie trudne – trzeba tylko zajść meteor od tyłu i nakryć go siatką.
Przypomniałem sobie nagle o grzankach i zbiegłem na dół.
Oczywiście spaliły się na węgiel. Wyrzuciłem je do zlewu. Od razu się zatkał. Machnąłem na to ręką i zajrzałem do skrzynki na listy.
Pełna była zwykłej rannej poczty – dwa zaproszenia na kongresy gdzieś w prowincjonalnych dziurach Mgławicy Kraba, druki reklamujące mleczko do polerowania rakiet, nowy numer „Odrzutowego Dróżnika”…
Opowiadanie wydrukowano po raz pierwszy w zbiorze Księga Robotów (1961),
obecnie na stronie „Fantastyka-naukowa – subiektywny wybór”.
Więcej nie będzie.
Otrzymałem bowiem 5 lipca 2023 r. email od prawdziwych lub rzekomych dysponentów twórczością Stanisława Lema, domagający się usunięcia jego utworów nielegalnie udostępnianych w tym serwisie.
Zainteresowanych odsyłam do przytoczonej poniżej korespondencji – jest to dość ciekawy przyczynek do charakterystyki naszych czasów.
Oczywiście uważam żądanie za bezsensowne, zwłaszcza że w Sieci teksty Stanisława Lema są ogólnodostępne, a moje pytanie o możliwość zakupu praw do publikacji w Periplus.pl zostało praktycznie zignorowane. Nie mam jednak ochoty na kopanie się z koniem, którego nie obchodzi, że – w odróżnieniu od innych udostępnień – teksty w Periplusie są starannie zredagowane, bez literówek i błędów, z pełnym podaniem źródeł i odnośników. Koń wie, że Periplus.pl jest łatwym celem i dlatego chce kopnąć, a ja nie mam czasu na spory i polemiki.
Mógłbym, rzecz jasna, zastosować wybieg polegający na tłumaczeniu tego, co autor napisał i dlaczego, a wtedy tłumaczyć się cytowaniem dla przyczyn dydaktycznych. Jednak założenie, że Czytelnicy Periplusa nie rozumieją, co właśnie czytają, byłoby obrazą dla nich i dla mnie.
Dlatego załączam również adresy stron, na których teksty Stanisława Lema są dostępne dla tych, którzy wolą je czytać na ekranie a nie na papierze.
Kazimierz Robak
17 września 2023
====================
From: rights <[email protected]>
To: Periplus.pl <[email protected]>
Sent: Wednesday, July 5, 2023 at 10:32:49 AM EDT
Subject: naruszenie autorskich praw majątkowych
Szanowni Państwo,
działając w imieniu Tomasza Lema, który pozostaje obecnie jedynym spadkobiercą Stanisława Lema, proszę o usunięcie utworów Lema, nielegalnie udostępnianych w serwisie www.periplus.pl
Z wyrazami poważania
Wojciech Zemek, sekretarz
ul. Narvik 66, 30-437 Krakow
tel. 888 777 301
www.lem.pl
fb.com/stanislawlem
————————–
From: Periplus.pl <[email protected]>
To: [email protected] <[email protected]>
Sent: Thursday, July 6, 2023 at 06:20:00 AM EDT
Subject: Fw: naruszenie autorskich praw majątkowych
Szanowny Panie,
Rozumiem i przepraszam. Nie było z naszej strony złej woli, gdyż teksty te zostały wzięte z Sieci, gdzie do dziś bez problemu można je znaleźć. Jeśli nie podawałem linków, to tylko dlatego, że w tamtych wersjach było sporo błędów.
Zanim je z Periplusa usuniemy, chcę tylko zapytać: co trzeba zrobić, by mogły na Periplusie zostać?
Z poważaniem
Kazimierz Robak
————————–
From: rights <[email protected]>
To: Periplus.pl <[email protected]>
Sent: Friday, July 7, 2023 at 09:25:29 AM EDT
Subject: Re: naruszenie autorskich praw majątkowych
Szanowny Panie,
dziękuję za odpowiedź. Zdajemy sobie sprawę, że istnieją pirackie publikacje utworów Stanisława Lema w Internecie, ale to raczej tzw. ciemna strona sieci. Obawiam się, że wydawcy Lema w Polsce nie wyrażą zgody na udostępnianie tekstów, skądinąd z oczywistych i uzasadnionych względów.
Z wyrazami poważania
Wojciech
—
Wojciech Zemek, sekretarz
ul. Narvik 66, 30-437 Krakow
tel. 888 777 301
www.lem.pl
fb.com/stanislawlem
————————–
From: Periplus.pl <[email protected]>
To: rights <[email protected]>
Sent: Saturday, July 8, 2023 at 12:02:43 AM EDT
Subject: Re: naruszenie autorskich praw majątkowych
Szanowny Panie,
Nie, względy, o których Pan pisze, nie są dla mnie ani oczywiste, ani uzasadnione.
Bardzo proszę o uzasadnienie.
Proszę również o kontakt do wydawców Stanisława Lema, żebym w sprawie, jak Pan to określił: „naruszenia autorskich praw majątkowych”, mógł pertraktować z nimi bezpośrednio.
Jednocześnie proszę przyjąć do wiadomości, że to, co Pan nazywa „ciemną stroną sieci”, to kryptowane strony używane przez przestępców. Utwory Stanisława Lema są na powszechnie dostępnych stronach i serwerach, wystarczy użyć Googla.
Z poważaniem
Kazimierz
————————–
From: rights <[email protected]>
To: Periplus.pl <[email protected]>
Sent: Monday, July 10, 2023 at 08:50:34 AM EDT
Subject: Re: naruszenie autorskich praw majątkowych
Szanowny Panie,
pisząc “ciemna strona sieci” miałem na myśli oczywisty fakt, że żadna szanująca się strona internetowa nie udostępnia cudzych utworów, podlegających pełnej ochronie prawa autorskiego.
Utwory Stanisława Lema można znaleźć w pirackich serwisach, typu docer, ale nawet one starają się jak najszybciej usunąć nielegalnie rozpowszechniane treści po otrzymaniu zgłoszenia. Często też udaje nam się uzyskać stosowne odszkodowanie z tego tytułu:
https://www.rp.pl/narzedzia/art6678911-co-grozi-za-publikowanie-w-internecie-cudzych-utworow
Proszę przyjąć do wiadomości, że jest to z naszej strony ostatnia próba polubownego rozwiązania.
Z wyrazami poważania
Wojciech Zemek, sekretarz
ul. Narvik 66, 30-437 Krakow
tel. 888 777 301
www.lem.pl
fb.com/stanislawlem
====================
Stanisław Lem – „Uranowe uszy”
Wysotsky
https://wysotsky.com/0009/609.htm#02
Centrum Informacji Anarchistycznej
https://cia.media.pl/stanislaw_lem_uranowe_uszy
YouTube:
Stanisław Lem – „Uranowe uszy”; czyta Beata Mrozowska
https://www.youtube.com/watch?v=q6xsIxod-aw
Stanisław Lem – „Uranowe uszy”; czyta Hubert Czarnocki
https://www.youtube.com/watch?v=VXM6vSkMZWo
Stanisław Lem – „Bajki robotów” („Uranowe uszy” – 14:12); czyta Borys Szyc
https://www.youtube.com/watch?v=Pjyo1BB7TNo
Jest jeszcze link, pod który mogą zajrzeć tylko mający mocne nerwy. Są w nim tzw. wybrane fragmenty dla celów dydaktycznych. Praktycznie, opowiadanie zostało okastrowane w taki sposób, że normalnemu czytelnikowi słabo się robi. Jeśli cokolwiek powinno być penalizowane, to właśnie taka dewastacja tekstu.
http://dydaktyka.fizyka.umk.pl/Bajki_robotow/Bajka_5-Uranowe_Uszy.pdf
====================
Stanisław Lem – „Dzienniki gwiazdowe Ijona Tichego. Podróż jedenasta”
Sharlib
https://sharlib.com/read_904691-1
====================
Stanisław Lem – „Altruizyna”
http://lib.mlm.ru/pl_stanislaw_lem_cyberiada.htm
Szymonowi Masłowskiemu dziękuję za przypomnienie tego tekstu.
Obrazy (na stronie głównej i pod tekstem): Josef Čapek, autor słowa „robot”, które
w literaturze po raz pierwszy użył w dramacie R.U.R. (Uniwersalne Roboty Rossuma)
(R.U.R. – Rossumovi univerzální roboti; 1920) jego brat, Karel Čapek.
(kr)
Na Stronie Głównej:
Josef Čapek (1887-1945): Harmonista
(Harmonikář; 1913; olej na płótnie; 99 x 72 cm;
Národní galerie, Veletržní palác, Praha)
Pod tekstem opowiadania:
Josef Čapek (1887-1945): Harmonista
(Harmonikář; 1919; olej na płótnie; 100,4 x 70,5 cm;
Baťův Institut – Muzeum jihovýchodní Moravy ve Zlíně)
Stanisław Lem (1921-2006): Księga robotów.
Ilustracja na okładce: Daniel Mróz (1917-1993)
Warszawa : Iskry, 1961.
„The Eleventh Voyage” of The Star Diaries, in which Ijon Tichy travels in disguise
to the planet Circia to bring an end to hostilities coming from its robot population,
translated into English by Michael Kandel, was published in:
Stanislaw Lem – The Star Diaries by Harcourt (1985).