Pierwsze podniesienie bandery na STS Fryderyk Chopin odbyło się w dniu nietypowym, bo 29 lutego przestępnego roku 1992. W ten sposób świętowanie tego wydarzenia może mieć miejsce co czwarty rok.
Wybór dnia był czystym przypadkiem, wynikającym z przebiegu budowy i planów rejsowych Fryderyka Chopina na rok 1992.
Plany przewidywały udział Fryderyka Chopina w Columbus Tall Ships Race 1992. Dla Fundacji „Szkoła Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego” była to też okazja zarobienia jakichś pieniędzy – czarterem żaglowca była zainteresowana szkocka organizacja pracująca z młodzieżą, a to dawało perspektywę spłaty raty kredytu zaciągniętego przez Fundację na koszty budowy.
Próby morskie statku odbyły się pod koniec lutego i statek uzyskał Kartę Bezpieczeństwa. Załoga młodzieżowa była na burcie już od stycznia i pracowała przy wykończaniu takielunku. Pozostawało więc tylko zatankować wodę, prowiant i paliwo – no i oczywiście uroczyście podnieść po raz pierwszy banderę.
Pośpiech był konieczny ze względu na terminy poszczególnych etapów planowanego rejsu. Fryderyk Chopin musiał najpierw popłynąć do szkockiego portu Greenock z polską załogą, następnie wyokrętować część Polaków, zaokrętować Szkotów i zdążyć do Kadyksu na ostatnie dni kwietnia, by 3 maja 1992 r. wystartować do pierwszego odcinka Columbus Tall Ships Race. Należało zatem wyjść z Gdyni na początku marca.
Trasa STS Fryderyk Chopin w jego pierwszym rejsie z młodzieżą ze Szkoły Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego (Gdynia, 4 marca – Kadyks, 27 kwietnia 1992)
W tej sytuacji pierwsze podniesienie bandery musiało odbyć się w końcu lutego lub w pierwszych dniach marca, no i oczywiście w dniu wolnym od pracy, a więc w sobotę lub niedzielę.
Sobota 22 lutego 1992 była terminem zbyt wczesnym, bo żaglowiec jeszcze nie miał wystawionej Karty Bezpieczeństwa. Sobota 7 marca – zbyt późnym, bo do Greenock było daleko, a pogoda w marcu mogła też dać się nam we znaki – i, jak się okazało, dała. Najlepszym terminem była więc ostatnia sobota lutego 1992 r. przypadająca właśnie na dzień przestępny.
Wieczorem 28 lutego 1992 r. przeprowadziłem statek ze stoczni do Basenu Prezydenta. Miałem trochę duszę na ramieniu, bo było to moje pierwsze samodzielne manewrowanie Chopinem – na próbach morskich dowodził kapitan stoczniowy – ale obyło się bez problemów.
Fryderyk Chopin po wyjściu ze stoczni przechodzi do Basenu Prezydenta w Gdyni w przeddzień pierwszego podniesienia bandery; kadłub jest pomalowany na zielono, bo była to farba od sponsora, dopiero później przemalujemy go na biało
arch. Ziemowit Barański
29 lutego 1992 roku na nabrzeżu zebrała się grupa zaproszonych gości, rodzice uczniów załogi szkolnej, zaprzyjaźnieni żeglarze z Trójmiasta, a ja dostąpiłem zaszczytu pierwszego podniesienia bandery na Fryderyku Chopinie.
Wręczenie bandery i proporca: (od lewej) Jerzy Leśniewski – I oficer, tyłem Ziemowit Barański – kapitan, Tadeusz Fiszbach, Tomasz Dobrucki – II oficer (filmuje), Krzysztof Baranowski – prezes Fundacji
arch. Ziemowit Barański
Banderę podnosi Ziemowit Barański
arch. Ziemowit Barański
Można więc podsumować, że pierwsze podniesienie bandery przebiegło bez żadnych niespodzianek, ale oczywiście jak to w życiu bywa jakieś perypetie musiały się zdarzyć, bo już następnego dnia zdarzyła się mała awantura.
Nasz postój w Basenie Prezydenta po podniesieniu bandery trwał, bo nie wracaliśmy na stocznię, tylko załatwialiśmy zaopatrzenie i tankowaliśmy paliwo. I poszło właśnie o to. Byłem akurat poza statkiem, kiedy podjechała cysterna z paliwem. Pierwszy oficer pełniący służbę rozpoczął tankowanie. Nabrzeże było puste i w zasadzie nic się nie działo, ale akurat na nabrzeże przyszedł ówczesny Dyrektor Urzędu Morskiego, aby rzucić okiem na nowy polski żaglowiec. Zauważył, że teren między cysterną, a statkiem nie został zagrodzony i oznakowany, czyli: nie przestrzegamy przepisów przeciwpożarowych. Po jakimś czasie, kiedy już byłem na statku, dostałem przez radio UKF reprymendę od oficera dyżurnego portu, że nie przestrzegam przepisów i powinienem zostać ukarany. Nie chcąc powodować zadrażnień z władzami wysłałem do Dyrektora Urzędu Morskiego pierwszego oficera z przeprosinami. Dzięki jego zdolnościom negocjacyjnym przeprosiny zostały przyjęte, a sprawa – zakończona.
Jeszcze trzy dni staliśmy w Gdyni kończąc przygotowania do rejsu i 3 marca 1992 r. Fryderyk Chopin ruszył w swój pierwszy rejs, aby służyć młodzieży i od czasu do czasu robić psikusy swojemu kapitanowi. Co teraz dostarczać mu materiału do pisania zwariowanych historyjek dla Periplusa.
1992, kwiecień: uczennice i uczniowie I semestru Szkoły Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego na grotrei Fryderyka Chopina. Przed rejsem nie trzeba było ich uczyć pracy na rejach, opanowali ją już wcześniej pracując przy taklowaniu
arch. Ziemowit Barański
Kadyks, 3 maja 1992: Fryderyk Chopin na starcie do regat Columbus Tall Ships Race 1992 płynie pod wszystkimi żaglami trójkątnymi (6 kliwrów i 4 grotsztaksle), ale jeszcze bez grota
arch. Ziemowit Barański
Ziemowit Barański
4 lutego 2024
Przypis: Kazimierz Robak
Załoga STS Fryderyk Chopin w jego pierwszym rejsie.
Od 27 lutego (Gdynia) do 27 kwietnia 1992 (Kadyks)
z młodzieżą ze Szkoły Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego
Kapitan: Ziemowit Barański.
Załoga etatowa: Marek Capała (I mechanik), Danuta Kowalewska (kuk), Stefan Kowalewski (bosman), Marek Kowalski (II mechanik), Tomasz Nowotarski (piekarz), Marek Siwek (elektryk); Ireneusz Śliwiński (mechanik gwarancyjny Stoczni Dora; 19 marca, Cuxhaven – 11 kwietnia, Glasgow); Marcin Peresada (4 marca – 11 kwietnia) – operator filmowy).
Kadra oficersko-nauczycielska: Tomasz Dobrucki (II oficer), Maciej Duma (IV oficer), Jerzy Leśniewski (I oficer), Andrzej Obel (żaglomistrz), Alicja Radoń, Robert Sienkiewicz (III oficer), Bogusław Urbanowicz, Marek Walczyński, Wojciech Źródlak (do 11 kwietnia).
Uczennice i uczniowie: Paweł Andruchowicz (do 11 maja, Las Palmas), Włodzimierz Babś, Jarosław Bazeli (do 14 sierpnia, Liverpool), Marta Byczkowska (do 5 lipca, NYC), Dorota Glińska (do 11 kwietnia, Glasgow), Gerard Gliński (do 11 kwietnia, Glasgow), Witold Grela (do 11 kwietnia, Glasgow), Maciej Guziak (do 9 września, Gdynia), Krzysztof Hliniak (do 11 maja, Las Palmas), Bartosz Iljin (do 11 kwietnia, Glasgow), Marta Karska (do 11 maja, Las Palmas), Jarosław Klech (do 11 maja, Las Palmas), Izabella Kłossowska (do 5 lipca, NYC), Anna Kodziszewska (do 11 maja, Las Palmas), Michał Kołakowski (do 5 lipca, NYC), Karolina Kurtz (do 11 kwietnia, Glasgow), Rafał Marciniak (do 13 lipca, Boston), Ivo Nikić (do 11 maja, Las Palmas), Marek Neumann (do 11 kwietnia, Glasgow), Sabina Pilot (do 5 lipca, NYC), Aleksandra Olszowska (do 27 kwietnia, Kadyks), Piotr Rasiński (do 11 maja, Las Palmas), Sebastian Śmiech (do 11 kwietnia, Glasgow), Agnieszka Uczciwek (do 11 kwietnia, Glasgow), Grzegorz Urban (do 27 kwietnia, Kadyks).
Od 2 kwietnia 1992 (Dublin): David Heywood-Jones, Andrew Hetherington.
Od 9 kwietnia 1992 (Greenock): Tanya Allison, David Collin, Gary Daniels, Mary Devine, James Docherty, Paul Duff, Brian Goldsworthy, Lyne MacKenzie, Robert Kirkpatrick, Rosemary Mac Lachlan, Ann Marie Melley, Rory Mitchell, Lesley Ann Muirhead, Nicola Slater, John Stonier, Marina Stucchi, Lee Ann Telford.
Trasa: Gdynia – Kilonia (7 marca 1992), Kanał Kiloński (8 marca), Hamburg (9-15 marca) i Cuxhaven (16-19 marca) – Dublin (30 marca – 2 kwietnia) – Lamlash (wyspa Arran; 5-7 kwietnia), Greenock (7-10 kwietnia) i Glasgow (10-12 kwietnia); dalej, razem z młodzieżą szkocką, przez Zatokę Biskajską, do Zatoki Sagres (21-22 kwietnia) i Kadyksu (23-27 kwietnia).
Oficjalne daty trwania Szkoły: 27 lutego (wyjście z Gdyni 4 marca) – 27 kwietnia 1992 (Kadyks).
Czas trwania: 61 dni.
Dystans: 3235 Mm.
Od 27 kwietnia (Kadyks) do 5 lipca 1992 (Nowy Jork)
Kapitan: Krzysztof Baranowski.
Załoga etatowa: Marek Capała (I mechanik), Stefan Kowalewski (bosman), Marek Kowalski (II mechanik), Tomasz Nowotarski (piekarz; do 7 lipca), Marek Siwek (elektryk).
Kadra oficersko-nauczycielska: Tomasz Dobrucki (I oficer), Jarosław Kornacki (do 15 lipca, Boston), Jerzy Leśniewski (I oficer), Karmena Stańkowska (do 13 lipca, Boston), Marek Walczyński; ekipa TV Kraków: Andrzej Germann, Marian Curzydło, Jerzy Jędrzejczyk; Marcin Peresada (operator filmowy; do 15 lipca, Boston);
od 13 czerwca (San Juan, Puerto Rico): Frank Scott (I oficer), Karmena Stańkowska (II oficer; do 13 lipca, Boston), Vic Dowling (III oficer); Bruce Adlam (IV oficer), Alistair James Shields (midshipman).
Uczennice i uczniowie polscy: Jarosław Bazeli (do 14 sierpnia, Liverpool), Marta Byczkowska (do 5 lipca, NYC), Maciej Guziak (do 9 września, Gdynia), Krzysztof Hliniak (do 11 maja, Las Palmas), Marta Karska (do 11 maja, Las Palmas), Jarosław Klech (do 11 maja, Las Palmas), Izabella Kłossowska (do 5 lipca, NYC; Kadyks – NYC asystentka II oficera), Anna Kodziszewska (do 11 maja, Las Palmas)Michał Kołakowski (do 5 lipca, NYC), Rafał Marciniak (do 13 lipca, Boston), Ivo Nikić (do 11 maja, Las Palmas), Sabina Pilot (do 5 lipca, NYC; pełniła funkcję kuka/ asystenta kuka), Piotr Rasiński (do 11 maja, Las Palmas) + Alexis Komenda (Francja).
Załoga szkocka: Tanya Allison, David Collin (IV oficer), Gary Daniels (do 29 kwietnia), Mary Devine, James Docherty, Paul Duff, Brian Goldsworthy (do 13 lipca), Lyne MacKenzie, Robert Kirkpatrick, Rosemary Mac Lachlan, Ann Marie Melley, Rory Mitchell, Lesley Ann Muirhead, Nicola Slater, John Stonier, Marina Stucchi, Lee Ann Telford.
10 maja (Las Palmas) – 13 lipca (Boston, US): Elizabeth Blake (kuk, do 10 sierpnia, Liverpool), Elaine Bonyan, Nigel Bratten, Jain Broff, Colin Butters, Allison Clark, Angela Fleet, William Forsyth, Jane Gallaher, Brian Goldsworthy, Alisa MacDonald, Jason McNab, Ian Morgan, Dominic Pain, Steven Patterson, Tilo Philips, Steven Reynolds, Pauline Rome, Errol G. Ross, Kelly Stuart, Tracy Stocks, Shona Thomson, Scott Wallace, Martin Wial;
13 czerwca (San Juan, Puerto Rico) – 13 lipca (Boston, US): Bruce Adlam, Stephen Adlen, Mark Aikman, Sara Brennan, Fiona Cameron, Robert Collins, Aron Cool, Victor Dowling, Paul Fletcher, Mary Galbraith, Sheron Gardner, Hugh Gourlay, Lucy-Anne Hemming, Eilioth Henderson, Gavin Hunter, Elaine Hyatt, Julie Lea, Keith Luke, Paul Pratley, William Ralston, Ian Riddel, Christopher Rose, Joseph Sanders, Douglas Scott, Janine Smithers, William Sterley, Gordon Stuart.
14-15 czerwca: dziennikarze: Christopher Cox, Brian Wolski.
Trasa: Kadyks (27 kwietnia – 3 maja 1992), Ponta Delgada (7 maja), Las Palmas (8-12 maja), San Juan, Puerto Rico (1-4 czerwca), Culebra, P.R. (5-7 czerwca), Cayo Norte, P.R. (7-8 czerwca), San Juan, P.R. (9-14 czerwca), St. George’s, Bermuda (22-27 czerwca), Nowy Jork (3-5 lipca).
Oficjalne daty trwania etapu: 27 kwietnia (Kadyks) – 5 lipca 1992 (Nowy Jork).
Czas trwania: 70 dni.
Dystans: 5655 Mm.
Od 5 lipca (Nowy Jork) do 10 sierpnia 1992 (Liverpool)
Kapitan: Ziemowit Barański.
Załoga etatowa: Marek Capała (I mechanik), Stefan Kowalewski (bosman), Marek Kowalski (II mechanik), Tomasz Nowotarski (piekarz; do 7 lipca), Marek Siwek (elektryk); Elizabeth Blake (kuk).
Kadra oficerska: Frank Scott (I oficer), Jan Trammer (III oficer, kapitan stażysta; do 14 sierpnia, Liverpool), Bogusław Urbanowicz (II oficer, radiooficer), Włodzimierz Wieczorkiewicz (IV oficer i ochmistrz; do 11 sierpnia).
Załoga (od 13 lipca): Mike Alden, Alexander Atken, Simon Batchelor, Jarosław Bazeli (do 14 sierpnia, Liverpool), Julie Beard (do 7 sierpnia), Richard Bowes, Duncan Breminer, Jacqueline Brown, Cardine Bruce, Sara Cress (do 7 sierpnia), Michael Dunthorne, Colin Goldsworthy, Maciej Guziak (do 9 września, Gdynia), Neil Hamilton, Fiona Hall (organizatorka rejsu ze strony szkockiej), Ellie Houchiss, William Johnston, Keith Laird, Max Latey, Barry Lucas, Tilley Mack, John McCaley, Paul McNamara, Joseph McNight, Kathleen Murray, Richard Pacitti, Edward Pidcock, Simon Strimshaw, Bruce Smollet, June Simpson, Belinda Sales, Janet Scott, Laura Scott, Stephen Thomison, Angela Ure, Mark Wilson.
Trasa: Nowy Jork (5-7 lipca), Newport (8-9 lipca), Boston (10-16 lipca), Castletown, Isle of Man, UK (7-9 sierpnia), Liverpool (10 sierpnia).
Oficjalne daty trwania etapu: 5 lipca (Nowy Jork) – 10 sierpnia 1992 (Liverpool).
Czas trwania: 37 dni.
Dystans: 3607,8 Mm.
Od 10 sierpnia 1992 (Liverpool) do 9 września 1992 (Gdynia)
Kapitan: Ziemowit Barański.
Zastępca kapitana: Jerzy Leśniewski
Załoga zawodowa i oficerowie: Daria Druzgała (pomocnik kucharza), Maciej Guziak (pomocnik mechanika), Stefan Jonczykowski (II oficer), Stefan Kowalewski (bosman), Danuta Kowalewska (kuk), Marek Kowalski (I mechanik) , Wojciech Kuźnicki (III oficer), Marek Siwek (elektryk), Piotr Terpiłowski (motorzysta), Grzegorz Urban (z-ca I oficera), Bogusław Urbanowicz (I oficer; do 6 września).
Załoga: Michael Alden, Jan Baranowski (26 sierpnia do 5 września), Tomasz Barański (od 26 sierpnia), Manfred Bornitz (17 do 26 sierpnia), Tomasz Bucholz, Elain Bunyan (18 do 30 sierpnia), Izabela Gajda (30 sierpnia do 5 września), Anny Gilbert, Maciej Guziak, Thomas Harding (do 18 sierpnia), Anna Kodziszewska, Alexis Komenda (do 18 sierpnia), Jerzy Komenda (do 30 sierpnia), Torsten Kühn (17 do 26 sierpnia), Andrzej Obel (13-28 sierpnia), Edmund Snopczyński (od 26 sierpnia), Karmena Stańkowska (od 26 sierpnia), Jacek Szut (14-28 sierpnia), Harry Thompson (do 18 sierpnia), Agata Wirowska;
30 sierpnia – 6 września: 31-osobowa grupa niemiecka;
6-9 września: 38-osobowa grupa polska.
Trasa: Liverpool (10-16 sierpnia), Dublin (17-18 sierpnia), Bremerhaven (25-31 sierpnia), Travemünde (4-5 września), Burgstaaken, Fehmarn (5 września), Travemünde (6 września), Gdynia (9 września).
Oficjalne daty trwania etapu: 10 sierpnia (Liverpool) – 9 września 1992 (Gdynia).
Czas trwania: 31 dni.
Dystans: 2094,9 Mm