4. Człowiek w sytuacji granicznej a etyka prowadzenia badań.
Marzeniem każdego naukowca jest jak najdokładniejsze przeprowadzenie badań, aby jak najrzetelniej móc zanalizować rzeczywistość. W założeniu autora wywiady miały być przeprowadzone przed rejsem, po rejsie oraz w trakcie wystąpienia sytuacji określonej przez respondentkę jako graniczna. Takie założenie pozwalało na osiągnięcie najpełniejszych danych dotyczących stanu psychicznego i fizycznego badanej w chwili konfrontacji z sytuacją graniczną.
Autor odstąpił od przeprowadzenia wywiadu w trakcie przeżywania przez respondentkę najtrudniejszych chwil ze względu na wewnętrzne poczucie braku etyczności takiego postępowania. Poświęcając dokładność zbieranych danych przez przesunięcie wywiadu o parę godzin mógł udzielić respondentce oraz innym potrzebującym wsparcia w trudnych chwilach i spowodować, że ich samopoczucie się poprawi. Niezależnie od dominującej chęci badacza do pozyskania wiedzy, jego działanie nigdy nie może odbywać się kosztem drugiego człowieka.
5. Podsumowanie
Na podstawie zebranych danych można wywnioskować iż dla człowieka który znajdzie się w sytuacji, którą na podstawie swoich wyobrażeń uznał za graniczną, a któremu uda się zachować pogodę ducha oraz odpowiednie, pozytywne podejście do trudnej rzeczywistości związane z aktywną postawą, ta sytuacja przestaje być graniczna. Ponadto, konfrontacja z trudnymi sytuacjami, uznawanymi początkowo za graniczne była dla respondentki źródłem późniejszej dumy z przetrwania oraz zadowolenia z siebie. Jej deklaracja wzięcia udziału w kolejnym rejsie aby dać morzu szansę świadczy o chęci podjęcia kolejnego wyzwania i podkreśla siłę uczucia, którym darzy swojego ukochanego i z którym chce żeglować.
Morze jest wymagającym nauczycielem dla człowieka. Jego wpływ jest niezbadany, co implikuje dalsze, pogłębione badania w tym zakresie. Konieczny jest rozwój dziedziny badań związanej z wychowaniem morskim i oddziaływaniem morza na ludzi, aby móc w świadomy, zorganizowany i celowy sposób wykorzystywać żeglarstwo morskie do rozwoju człowieka. ■
Bibliografia
Frankl, Viktor E. Człowiek w poszukiwaniu sensu. [tłum. Aleksandra Wolnicka] Warszawa : Wydawnictwo Czarna Owca, 2009.
Grabowska, Elżbieta. „Wywiad”. W: Metody badań pedagogicznych w zarysie. Góralski, Andrzej [red.] Warszawa : Wyd. WSPS, 1989; s. 49-63.
Jaspers, Karl. Sytuacje graniczne. W: Rudziński, Roman. Jaspers. Warszawa : Wydawnictwo Wiedza Powszechna, 1978, s. 197.
Kozielecki, Józef. Koncepcja transgresyjna człowieka: analiza psychologiczna. Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987.
Kozielecki, Józef. Psychotransgresjonizm: nowy kierunek psychologii. Warszawa : Wydawnictwo Akademickie Żak, 2007.
Kozielecki, Józef. Transgresja i kultura. Warszawa : Wydawnictwo Akademickie Żak, 1997.
Łaszczyk, Jan. „Metoda obserwacji bezpośredniej”. W: Metody badań pedagogicznych w zarysie. Góralski, Andrzej [red.] Warszawa : Wyd. WSPS, 1989; s. 19-37.
Mundt, Christoph. „Jaspers Concept of ‘Limit Situation’: Extensions and Therapeutic Applications” . W: Fuchs, Thomas, Thiemo Breyer, and Christoph Mundt (Eds.). Karl Jaspers’ Philosophy and Psychopathology. New York : Springer Verlag, 2014.
Pilch, Tadeusz. Zasady badań pedagogicznych. Warszawa : Wydawnictwo Żak, 1995, s. 48.
Salamun, Kurt. „Karl Jaspers’ Conceptions of the Meaning of Life”. Existenz. An International Journal in Philosophy, Religion, Politics and the Arts. Vol. 1, Nos. 1-2, Fall 2006; Boston. ■
Miłosz Wawrzyniec Romaniuk
2015
Romaniuk, Miłosz Wawrzyniec. „Człowiek w konfrontacji z żywiołem – sytuacje graniczne na morzu”.
Artykuł opublikowany w:
Jaronowska, Sylwia [red.] Człowiek w sytuacji granicznej. Filozoficzne, kulturowe i historyczne wymiary refleksji i jej implikacje pedagogiczne.
Warszawa : Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2015; s. 360-368.
Dobór ilustracji, podział i układ tekstu, red.: Kazimierz Robak / Periplus.pl
Miłosz W. Romaniuk:
„Człowiek w konfrontacji z żywiołem – sytuacje graniczne na morzu”
►► Odc. 1 (24 października 2020)
1. Koncepcje teoretyczne a trudne warunki na morzu
2. Metoda, techniki i tło sytuacyjne prowadzenia badań
►► Odc. 2 (31 października 2020)
3. Morze oczami początkującego
►► Odc. 3 (7 listopada 2020)
4. Człowiek w sytuacji granicznej a etyka prowadzenia badań
5. Podsumowanie
Bibliografia
Miłosz Wawrzyniec Romaniuk (ur. 1987) – pracownik naukowy Wydziału Nauk Pedagogicznych na Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie; tytuł doktorski uzyskał (2018) na podstawie dysertacji „Pedagogika na spotkaniu z żywiołem morza. O morskim wychowaniu ludzi nieprzeciętnych”.
Kapitan jachtowy i motorowodny, instruktor żeglarstwa PZŻ, ratownik WOPR. Jako oficer wachtowy lub kapitan uczestniczył m.in. w rejsach z osobami z dysfunkcją wzroku (projekt „Zobaczyć Morze”) oraz młodzieżą szkolną (m. in. Szkoła Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego; Gdańska Szkoła pod Żaglami) na żaglowcach Pogoria, Zawisza Czarny, Generał Zaruski, Kapitan Borchardt i mniejszych jachtach. Ma za sobą ponad 50 tys. Mm i blisko 12 tys. godz. żeglugi.
Autor publikacji m.in. w czasopismach Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze, Szkoła Specjalna, International Journal of Electronics and Telecommunications, Szkice Humanistyczne, Current and Future Perspectives on Teaching and Learning, Kultura i Edukacja.