Wojciech Przybyszewski: Sapere Auso Hodie – cz. II.
Z cyklu „Wygrzebane z lamusa”.

5 lat temu.

Medal Sapere Auso Hodie został wręczony kapitanowi Krzysztofowi Baranowskiemu dwukrotnie.

Medal Sapere Auso Hodie – „temu, który ośmielił się być mądrym dziś” (awers i rewers)
(brąz, średnica: 122 mm, grubość: 15 mm, waga: 1050 g; projekt oraz wykonanie medalu i szkatułki: Krzysztof Surmacz, artysta rzeźbiarz, Gdańsk; 2018)

 

Po raz pierwszy 22 sierpnia 2018 r. na Pogorii, podczas rejsu z okazji 35. rocznicy pierwszej Szkoły pod Żaglami i 30. rocznicy International Class Afloat (Międzynarodowa Szkoła Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego), przed wypłynięciem z portugalskiego portu Cascais – jest to egzemplarz nr 1 (kapitański).

Pierwsze wręczenie medalu Sapere Auso Hodie kapitanowi Krzysztofowi Baranowskiemu
(STS Pogoria, 22 sierpnia 2018, Cascais)

fot. Filip Zubowski

STS Pogoria podczas rejsu z okazji 35. rocznicy pierwszej Szkoły pod Żaglami i 30. rocznicy International Class Afloat
fot. Łukasz Kaźmierski

 

Po raz drugi – podczas opisanej już przeze mnie uroczystości 7 września 2018 r. w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku – egzemplarz nr 2 medalu przekazany został następnie do zbiorów tego muzeum. 

Wystawa pamiątkowych eksponatów z pierwszej Szkoły Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego (1983/1984) przygotowana przez Wojciecha Przybyszewskiego i Radosława Paternogę
(7 września 1918, Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku)

fot. Radosław Paternoga

Spotkaniu w Gdańsku towarzyszyła promocja książki autorstwa Kazika Robaka „Żeglarskie »kto jest kim«: Krzysztof Baranowski”.

Kazimierz Robak – Żeglarskie »kto jest kim«: Krzysztof Baranowski.
Warszawa : Megas, 2018

 

Wśród zaproszonych gości byli m.in.: kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz z mężem kpt. inż. Wacławem Liskiewiczem, kpt. Marek Kleban (reprezentujący STAP) i prof. Bolesław Faron (w latach 1981-1985 minister Oświaty i Wychowania).

 

Kapitan Krzysztof Baranowski
fot. Leszek Trzciński

Prof. Bolesław Faron, w latach 1981-1985 minister Oświaty i Wychowania
archiwum Kazimierza Robaka

 

Całość wydarzeń obmyślił i zrealizował tenże Kazimierz Robak, przy czym – jak sam stwierdził – nie byłoby tego, gdyby nie pomoc i zaangażowanie Maćka Nuckowskiego (absolwenta Międzynarodowej Szkoły pod Żaglami 1988/1989), Kryspina Pluty (filmowca i nauczyciela w SzPŻKB 2013 i 2015) i Łukasza Kaźmierczaka (oficer, nauczyciel i medyk w SzPŻKB 2013, 2015 i 2016, nieobecny w Gdańsku, ale obecny w Cascais).

Od lewej: Kazimierz Robak, Kryspin Pluta, Maciej Nuckowski, kpt. Krzysztof Baranowski
fot. Radosław Paternoga

 

►Wojciech Przybyszewski◄
niedziela, 25 czerwca 2023

Przypisy (jeśli nie zaznaczono inaczej) i część podpisów pod zdjęciami pochodzą od redakcji P+/kr

Cdn.


PS [od redakcji P+]

Sapere auso („temu, który odważył się być mądrym”) jest parafrazą zwrotu użytego przez Horacego w liście „Do Lolliusa” (Listy/Epistulae, 1, 2; 40-41).

Medal o takiej dewizie ustanowił król Stanisław August Poniatowski. Pierwszym (i jedynym) odznaczonym – w 1771 r. – był Stanisław Konarski (1700-1773), członek zakonu pijarów, publicysta, pedagog, reformator szkolnictwa, założyciel (1740) Collegium Nobilium. Była to szkoła dla młodzieży z rodzin magnackich i szlacheckich, wychowująca w poczuciu obywatelskiej odpowiedzialności, na przyszłą elitę społeczeństwa, wpajająca idee opozycyjne wobec feudalnych pryncypiów złotej wolności szlacheckiej.

Sapere auso hodie („temu, który odważył się być mądrym dziś”) jest dewizą medalu ustanowionego przez absolwentów i wychowanków Szkoły Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego. Udział w SzPŻKB jest bezpłatny. Warunek uczestnictwa to roczna praca w wolontariacie oraz pomyślne przejście konkursów sportowych i testów językowych. SzPŻKB kształci odpowiedzialność, umiejętność działania w grupie oraz efektywne zarządzanie czasem swoim i innych. Absolwentki i absolwenci potwierdzają, że SzPŻKB miała kluczowe znaczenie w rozwoju ich osobowości i kształtowaniu dalszej drogi życiowej. Replika medalu, wraz z opisem działań i zasług Krzysztofa Baranowskiego dla edukacji morskiej, została ofiarowana Narodowemu Muzeum Morskiemu, jako placówce utrwalającej i promującej tradycje morskie Polski, zasłużonej również na polu edukacji.

Kazimierz Robak w jednym z wywiadów powiedział:

Nasz medal to wyraz szacunku dla Kapitana i jego dzieła, a jednocześnie wynik „sportowego gniewu” na to, że przez 35 lat polskie władze oświatowe nie zauważyły Krzysztofa Baranowskiego, rozdając swoje najwyższe odznaczenie: Medal Komisji Edukacji Narodowej. Uważamy, że te trzy czy trzy i pół tysiąca medali KEN nasz jeden medal – „Temu, który odważył się być mądrym dziś” – co najmniej równoważy.


► Periplus – powrót na Stronę Główną