(11 kwietnia 1950, Giżycko – 1 września 2023, Warszawa);
członek zwyczajny Speleoklubu Warszawskiego, numer znaczka 96.
2 maja 2013: Wojciech na wystawie „Biało-czerwona na morzach i oceanach”;
wcześniej odbierał od prezydenta Bronisława Komorowskiego banderę honorującą zasługi Pogorii
fot. Zbigniew Studziński
Jubileusz 70-lecia Speleoklubu Warszawskiego to taka szczególna okazja, żeby powspominać i porozmawiać o tym, że:
Wielu z nas się w świat wyniosło,
A niejeden i w zaświaty…
Teraz padło na Wojciecha… Nie jest łatwo, choć minęło nam już bez Męża i Ojca wiele samotnych miesięcy, napisać ot, tak, na sucho biogram lub wspomnienie o Nim. Skorzystamy więc ze źródeł zostawionych przez samego Wojtka na jego komputerze w starannie oznakowanych folderach. „Jakby coś się stało, to tu, żono, masz wszystko!”. Przewidujący, porządkujący, dokumentujący – jak zawsze. Taki był.
„PRZYBYSZENKO”
Wojciech Przybyszewski przyszedł na świat 11 kwietnia 1950 r. w Giżycku. Był synem dwojga powstańców warszawskich – Wojciecha Czerwionko-Przybyszewskiego (ps. „Bem”) i Ewy Przybyszewskiej z d. Podgórskiej (ps. „Ewa”). Jego rodzice – prawnik i lekarka pediatra – zmieniali wielokrotnie miejsca zamieszkania, starając się uniknąć politycznych represji. W związku z tym dzieciństwo Wojciech spędził, wraz ze starszymi braćmi Tomaszem i Maciejem, a później także z młodszą siostrą Barbarą, kolejno: w Giżycku, Morągu, Wałbrzychu, Świebodzinie, Nowej Soli i Włocławku. W latach 1964-1968 uczył się i zdał maturę w I LO im. Ziemi Kujawskiej we Włocławku. W 1968 r. podjął studia na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończył w roku 1976 składając pracę magisterską z zakresu geologii stratygraficznej i paleontologii. I to właśnie paleontologia była pierwszą Wojtka fascynacją od lat licealnych.
Lata studenckie na równi z nauką wypełniało mu realizowanie swoich nowych pasji i zainteresowań – a możliwości do tego znalazł w środowisku Speleoklubu Warszawskiego PTTK, do którego został przyjęty, po kursie dla początkujących, w dniu 1 lipca 1969 roku. Od tego czasu „Przybyszenko”, bo taki dostał pseudonim klubowy, jako alpinista, speleolog i płetwonurek brał intensywny udział w eksploracji jaskiń w Polsce i za granicą, dokonując licznych odkryć.
W archiwach klubowych odnotowano pięćdziesiąt wypraw do jaskiń, w których Wojtek uczestniczył (wieloma z nich kierował), a szczególnie znaczące były dla niego te, w których, jako członek Zespołu Podwodnego SW, pokonywał zalane i niedostępne inną metodą partie jaskiń. Warto wspomnieć, że to on pokonał w 1972 r. Syfon Dominiki w Jaskini Śnieżnej. Eksplorował z sukcesami również w suchych ciągach wielu jaskiń.
W tym też czasie zawarł pierwsze małżeństwo (1975-1978) z koleżanką klubową, Danutą z d. Mosur (nr znaczka 86), a ze związku tego narodził się syn, Olaf.
♦ ♦ ♦
Dla zilustrowania aktywnej działalności Wojtka Przybyszewskiego w SW PTTK poniżej wymienione zostały w skrócie wyprawy jaskiniowe (nie wszystkie), w których uczestniczył – podkreślono daty wypraw, których Wojciech był kierownikiem.
Jaskinie tatrzańskie:
system Wielkiej Śnieżnej (1969, 1971, 1972; 1974 – Wielka Litworowa), Miętusia Wyżnia (12 wypraw w latach 1969-1976; 1974), Zimna (1970, 1971, 1972, 1974, 1980), Bystra (1971, 1973, 1974, 1980), Kasprowa Niżnia (1971,1973,1974, 1978), Czarna (1974, 1975, 1978), Marmurowa (1971, 1974), Goryczkowa (1971), Niedźwiedzia (1978), Bańdzioch Kominiarski (1979), Wodna pod Raptawicką (1979).
Z wypraw zagranicznych:
Liban (1973) – jaskinie: Faour Dara (przejście systemu, –622 m), Jeita (przejście całego ciągu), Afká, L-1, L-2;
Bułgaria (1974) – jaskinie: Banderica/ Бъндерица, Lednica / Ледницата, Iwanowa Woda / Иванова вода, Topczika / Топчика, Drużba / Дружба, Temnata Dupka / Темната дупка;
Hiszpania (1975) – jaskinia Garma Ciega (do –870 m) w Górach Kantabryjskich;
Austria (1976) – Bergerhöhle w masywie Tennengebirge pod szczytem Platteneck w Alpach Salzburskich;
Bułgaria (1980) – jaskinie: Erkjuprija / Еркюприя, Gargini Dupki / Гаргини дупки, Achmetowa Dupka / Ахметьова дупка;
Szwajcaria (1981) – jaskinie: Abisso Byffoli, Grotta Acqua del Pavone, Grotte du Binocle.
Po powrocie z Jaskini Wielkiej Litworowej.
16-19 lipca 1974 r. – eksploracja na dnie jaskini prowadzona z biwaku. 300 metrów nowych partii, 60 godzin pobytu pod ziemią. Kierownik akcji: Wojciech Przybyszewski.
Od lewej: Andrzej Wygralak („Ciapek”), Marek Murawski („Matka”), Wojciech Przybyszewski („Przybyszenko”), Jacek (Wacław) Małachowski („Sawa”)
fot. Piotr Podobiński.
Autorki tego wspomnienia nie podejmują się opisywać bardziej szczegółowo dokonań „Przybyszenki” w polskich i zagranicznych grotach, jego kolorowe opowieści odeszły, niestety, razem z nim. Zainteresowanych odsyłamy zatem do wymienionych w szczegółowym wykazie numerów Wiercicy, przygotowanym przez Wojtka z okazji Jubileuszu SW, gdzie opublikowano relacje z jaskiniowych wypraw i akcji, w których brał udział.
22 grudnia 1978 – 3 stycznia 1979, Jaskinia Kasprowa Niżnia: sześć akcji w jaskini, w tym dwie nurkowe; nurkowanie w syfonach Danka, Krakowskim i Mamucim
fot. Piotr Podobiński.
Wojtek Przybyszewski pełnił też różne funkcje społeczne na rzecz Speleoklubu Warszawskiego. W latach 1972-1974 był kierownikiem Zespołu Podwodnego SW PTTK, na kadencję 1974-1976 został wybrany prezesem Zarządu SW PTTK, a w latach 1978-1981 wiceprezesem. W latach 1979-1981 był zastępcą, a w 1981 roku kierownikiem Zespołu Podwodnego SW PTTK. W tych latach Wojciech działał też w zespole do prac podwodnych i wysokościowych przy Speleoklubie Warszawskim.
♦ ♦ ♦
Pod koniec roku 1980 nagła decyzja „Płynę!” na propozycję wzięcia udziału w czteromiesięcznym rejsie STS Pogoria pod dowództwem Krzysztofa Baranowskiego do stacji im. Henryka Arctowskiego w Antarktyce, rozpoczęła nowy etap wyzwań i realizacji marzeń w życiu Wojtka. Wszystkie wcześniejsze doświadczenia, umiejętności wspinaczkowe, nurkowe, współdziałania w grupie, odpowiedzialności za innych – okazały się niezwykle cenne i przyćmiły na wstępie… niemal całkowity brak kwalifikacji żeglarskich.
Wojciech podczas rejsu antarktycznego Pogorii (7 grudnia 1980 – 17 kwietnia 1981) używa technik alpinistycznych przy zakładaniu klajdunków
fot. Wojciech Burkot
Te zostały wypracowane w trakcie rejsu i przyczyniły się do dalszych fascynacji „Przybyszenki” żeglarstwem. Już w kolejnym roku wziął udział w regatach „Operacji Żagiel 1982”, a następnie rozpoczął wraz z przyjaciółmi aktywnie organizować pierwszy, eksperymentalny rejs dla młodzieży pod hasłem „Szkoła pod Żaglami”, którego ideą podzielił się z nimi Krzysztof Baranowski. Podczas 9-miesięcznego rejsu „śladami starych kultur” (1983-1984), niełatwej przygodzie z wieloma pięknymi i trudnymi momentami, Wojtek pełnił funkcję skarbnika, intendenta, nauczyciela biologii, asystenta oficera pokładowego… i jeszcze poczmistrza (oficjalna nazwa to: przedstawiciel Pośrednictwa Pocztowego s/y Pogoria). W przygotowywaniu preliminarza, a później przy prowadzeniu finansów pierwszej SzPŻ zaprocentowało doświadczenie zdobyte przy organizacji i kierowaniu krajowymi i zagranicznymi wyprawami speleologicznymi i nurkowymi.
Szkoła Pod Żaglami Krzysztofa Baranowskiego (7 września 1983 – 10 czerwca 1984): Wojciech szyje żagle na Pogorii
fot. Andrzej Drapella
♦ ♦ ♦
Przed tym rejsem nastąpiły też inne zmiany w życiu Wojtka. W roku 1981, 15 grudnia, w pamiętny trzeci dzień stanu wojennego (!), mimo trudności z dotarciem do Pałacu Ślubów… związał się węzłem małżeńskim z (niżej podpisaną) Małgorzatą z d. Świerz, Członkiem Zwyczajnym SW, nr znaczka klubowego 180. Rok później obydwoje, wraz z gronem przyjaciół, częściowo z SW PTTK, zostali współzałożycielami Interklubu PTTK, którego Wojciech był dwukrotnie prezesem. Ten interdyscyplinarny klub, który stworzyli ludzie o wielu różnych pasjach i umiejętnościach, działał w latach 1982-1989, miał w swoim dorobku nie tylko wyprawy żeglarskie, lecz także ekspedycje do Nepalu, Meksyku, Indii, Tajlandii, Malezji, Singapuru.
Kwiecień 1981: podejście do jaskini Bańdzioch Kominiarski
fot. Piotr Podobiński
♦ ♦ ♦
Gdy w 1987 i 1988 roku na świecie pojawiły się dzieci – Małgosia i Wojtek junior – zaczął się dla „Przybyszenki” okres większej stabilizacji. Zamiast dalekich wypraw Wojciech zaczął więc odbywać podróże w przeszłość. Był depozytariuszem wspomnień, dokumentów i pamiątek wojennych swoich rodziców. Dbał o ich popularyzację i zabezpieczenie w zbiorach odpowiednich instytucji. Opieką otoczył także inne rodzinne pamiątki, co wynikało z jego wcześniejszego zainteresowania rzemiosłem artystycznym. Choć nie miał formalnego wykształcenia z zakresu historii sztuki, jego niezwykła dociekliwość i oczytanie przełożyły się na znakomitą orientację w badanych zagadnieniach, szczególnie tych dotyczących sztuki polskiej XIX i początków XX wieku, malarstwa oraz rzemiosła, w tym porcelany zdobniczej, którą – pod postacią słynnych już w środowisku sosjerek – sam od młodości kolekcjonował.
Wojtek był osobą niezwykle zorganizowaną, więc mimo codziennych obowiązków i konieczności zarobkowania, aby zapewnić byt powiększonej rodzinie, potrafił zawsze znaleźć czas na swoje dociekania we frapujących go tematach i zagadnieniach, na wizyty w bibliotekach i wyszukiwanie na rynku i w zbiorach ciekawych archiwaliów. Aby dzielić się swoimi odkryciami, przemyśleniami i opracowaniami od lat 90. XX w. Wojciech współpracował z czasopismami z dziedziny zabytkoznawstwa, sztuki i kolekcjonerstwa, takimi jak „Antyki”, „Art & Business”, „Gazeta Antykwaryczna” i „Spotkania z Zabytkami”, w których opublikował w sumie ok. 500 artykułów popularnonaukowych i naukowych oraz 150 felietonów.
Jego dorobek naukowy i popularyzatorski to również pięć książek:
Olga Niewska. Piękno za kurtyną zapomnienia.
Poznań : Rebis, 2001.
Portrety rodowe Krasińskich.
Warszawa : Argraf, 2006.
Mistrzowie i dyletanci. Spotkania ze sztuką polską dziewiętnastego wieku.
Warszawa : Muzeum Pałac w Wilanowie, 2012.
Portrety królów i wybitnych Polaków. Serie wydawnicze z lat 1820-1864.
Warszawa : Fundacja Hereditas, 2017.
Śledztwa kolekcjonera : o dłoniach Elizy Krasińskiej, fotografii z Władysławem Jagiełłą i innych niecodziennych historiach…
Warszawa : Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika”, 2020.
♦ ♦ ♦
Wojciech chętnie brał aktywny udział w wielu wydarzeniach kulturalnych i konferencjach naukowych w Polsce. Od 1996 roku był członkiem redakcji ogólnopolskiego miesięcznika popularnonaukowego „Spotkania z Zabytkami”, a w latach 2003-2023 jego redaktorem naczelnym; ostatni numer pod Jego redakcją ukazał się w czerwcu 2023 roku. Był także zastępcą redaktora naczelnego kwartalnika „Zapiski Kazimierzowskie”, wydawanego przez Stowarzyszenie Króla Kazimierza Wielkiego. Ponadto Wojciech Przybyszewski był członkiem m.in. Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, Towarzystwa Opieki nad Zabytkami i Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Należał do Rady Dyrektorów Fundacji Rodzinnej Blochów w Nowym Jorku.
Został uhonorowany licznymi odznaczeniami za działalność na rzecz popularyzacji polskiej kultury, m.in. Złotą Honorową Odznaką PTTK (1985), Dyplomem Honorowym „Varsaviana – publikacje” za książkę Olga Niewska. Piękno za kurtyną zapomnienia (2002), Złotą Odznaką „Za opiekę nad zabytkami” (2007), Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2016), Nagrodą im. Feliksa Jasieńskiego za publikacje popularyzujące ideę kolekcjonerstwa (2016), Nagrodą Zygmunta za wspieranie idei ochrony dziedzictwa oraz pracę na rzecz upowszechniania wiedzy o rodzie Krasińskich (2019).
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” odebrał 23 czerwca 2023 roku, przy tej okazji podsumowując symbolicznie dwie dekady pracy na stanowisku redaktora naczelnego „Spotkań z Zabytkami”. Przez swoich przyjaciół i współpracowników zostanie zapamiętany jako człowiek o wielkim sercu, oddany sprawie i otwarty na ludzi.
♦ ♦ ♦
A teraz, wracając do nurtu wspomnień związanych ze Speleoklubem, chcemy podkreślić, że był za młodu autorem wielu piosenek jaskiniowych, a jako miłośnik tradycji i przeszłości, również pomysłodawcą Święta Wiercicy. Pisał artykuły do biuletynu „Wiercica”, w którym później powstał też kącik Jego pomysłu pt. „Wygrzebane z lamusa”. Bywało, że na łamach „Wiercicy” żegnał wspomnieniami swojego autorstwa Przyjaciół, którzy nas w ostatnich latach opuszczali. W połowie zeszłego roku rozpoczął spisywanie swoich wspomnień również na Facebooku. Mimo że zgromadzone archiwum klubowe „Przybyszenko” już bardzo dawno oddał w godne ręce następcom, ciągle znajdował jeszcze w domu składy ciekawostek, wycinków, zdjęć – i próbował utrwalić i w ten sposób znikające z pamięci fakty i wydarzenia. Na profilu FB „Wojciech Przybyszewski” znaleźć też można pożegnania i serdeczne słowa wraz z okruchami wspomnień o Wojtku zamieszczone przez niektórych naszych przyjaciół klubowych i braci żeglarskiej. Jak wspominają ci, co Go znali – i to nie tylko klubowicze, Wojtek był wspaniałym przyjacielem, gawędziarzem, który godzinami potrafił snuć fascynujące opowieści o przygodach, jakie przeżył, o ludziach, których poznał, z którymi połączyły go życiowe ścieżki. Chętnie, gdy tylko mógł, uczestniczył wraz z rodziną w spotkaniach Speleogratów.
♦ ♦ ♦
Wojciech z Małgorzatą byli małżeństwem przez 42 lata, wzajemnie się wspierając również w swoich działaniach zawodowych i decyzjach życiowych. Był świetnym ojcem – bez jego wsparcia terapia, edukacja i wieloletnia opieka zapewniana naszemu autystycznemu synowi nie byłaby w takim stopniu możliwa. Przez ponad 30 lat Wojciech senior działał w organizacjach niosących pomoc osobom z autyzmem i ich rodzinom. Był największym rzecznikiem i wsparciem Wojtka juniora, pomagając mu w dążeniu do usamodzielnienia się, realizowaniu artystycznych marzeń i organizowaniu trzynastu pięknych wystaw prac syna, w różnych muzeach i instytucjach kultury w całej Polsce. Córce Małgosi, absolwentce studiów śródziemnomorskich na Uniwersytecie Warszawskim i muzealniczce, przekazał bakcyla pracy redakcyjnej i przez lata razem współpracowali.
♦ ♦ ♦
Jeden Człowiek, a życiorysów jakby cztery. Zatem pustka też została po Nim ogromna.
Małgorzata Alicja Przybyszewska i Małgorzata Maria Przybyszewska
grudzień 2024
Pierwodruk: Wiercica. Biuletyn Speleoklubu Warszawskiego.
Nr 87, cz. 1 (grudzień 2024), wydanie specjalne jubileuszowe; s. 73-75.
Szczegółowy, chronologiczny wykaz akcji jaskiniowych i wypraw, w których uczestniczył Wojtek, zrobiony przez Niego z okazji 50. Jubileuszu SW (2004). Na czerwono zaznaczono wyprawy zagraniczne, na niebiesko – wyprawy nurkowe. (przyp. MP)
- J. Śnieżna (sierpień 1969). Kier. Janusz Onyszkiewicz i Jacek Bzowski (vide: „Wiercica”, 16).
- J. Miętusia Wyżnia (grudzień/styczeń 1969/1970). Kier. Julian Sobiesiak (vide: „Wiercica”, 16).
- MW-19 (luty 1970). Kier. Jacek Bzowski (vide: „Wiercica”, 16).
- J. Miętusia Wyżnia (marzec 1970). Kier. Janusz Onyszkiewicz (vide: „Wiercica”, 16).
- Tatry Zachodnie (Ptasia, Lodowa, Pod Wantą, Miętusia Wyżnia, Pod Dachem, Zimna i inne) (wrzesień 1970). Kier. Elżbieta Trzetrzewińska i Mirosław Rutkowski (vide: „Wiercica”, 17).
- J. Zimna (grudzień/styczeń 1970/1971). Kier. Antoni Szabunio (vide: „Wiercica”, 18).
- MW-20 (luty 1971). Kier. Jerzy Grodzicki (vide: „Wiercica”, 18).
- J. Zimna (maj 1971). Kier. Antoni Szabunio.
- J. Śnieżna (lipiec 1971). Kier. Michał Różyczka (vide: „Wiercica”, 19).
- Tatry Zachodnie (Wielka Litworowa, Marmurowa i inne) (sierpień 1971). Kier. Mirosław Rutkowski (vide: „Wiercica”, 19).
- Tatry Zachodnie (Kasprowa Niżnia, Goryczkowa, nurkowanie w Bystrej) (wrzesień 1971). Kier. Waldemar Roszczynko (vide: „Wiercica”, 19).
- MW-21 (grudzień/styczeń 1971/1972). Kier. Jacek Bzowski (vide: „Wiercica”, 20).
- MW-22 (luty 1972). Kier. Mirosław Rutkowski (vide: „Wiercica”, 20).
- J. Kasprowa Niżnia – nurkowanie (luty 1972). Kier. Andrzej Płachciński (vide: „Wiercica”, 20).
- J. Śnieżna – nurkowanie (sierpień 1972). Kier. Michał Różyczka (vide: „Wiercica”, 21).
- J. Wielka Śnieżna – trawers (październik 1972). Kier. Jerzy Chrobak (vide: „Wiercica, 21).
- J. Zimna – dojście do Korytarza Rubinowego (grudzień/styczeń 1972/1973). Kier. Antoni Szabunio.
- J. Kasprowa Niżnia – nurkowanie w syfonach: Danka, Krakowskim i Mamucim; J. Dudnica – nurkowanie w syfonach (luty 1973). Kier. Jacek Bzowski.
- „Liban Speleo 73” – wyprawa do jaskiń Libanu (Faour Dara – przejście systemu, –622 m; Jeita – przejście całego ciągu, Afká, L-1, L-2 i inne) (lipiec – wrzesień 1973). Kier. sportowy wyprawy Wojciech Przybyszewski (vide: „Wiercica”, 22).
- J. Bystra – nurkowanie w syfonie za Salą z Wodospadami (grudzień/styczeń 1973/1974). Kier. Jerzy Grodzicki (vide: „Wiercica”, 24).
- J. Bystra – nurkowanie w syfonie za Salą z Wodospadami (luty 1974). Kier. Jerzy Grodzicki (vide: „Wiercica”, 24).
- MW-23 (luty 1974). Kier. Jerzy Grodzicki.
- J. Zimna (marzec 1974). Kier. Antoni Szabunio.
- J. Miętusia Wyżnia – przejście Starego Ciągu (lipiec 1974). Kier. akcji Wojciech Przybyszewski.
- J. Marmurowa – przejście (lipiec 1974). Kier. akcji Wojciech Przybyszewski.
- J. Wielka Litworowa – przejście, J. Wielka Litworowa – eksploracja z biwaku (lipiec 1974). Kier. wyprawy Wojciech Przybyszewski (vide: „Wiercica”, 25).
- Bułgaria 74 – jaskinie: Banderica / Бъндерица, Lednica / Ледницата, Iwanowa Woda / Иванова вода, Topczika / Топчика, Drużba / Дружба, Temnata Dupka / Темната дупка (sierpień 1974) Kierownik: Wojciech Przybyszewski. (vide: „Wiercica”, 29).
- J. Czarna – przejście (październik 1974).
- J. Czarna – przejście (listopad/grudzień 1974). Kier. akcji Wojciech Przybyszewski.
- J. Zimna – eksploracja, J. Bystra – eksploracja (grudzień 1974).
- MW-24 (luty 1974). Kier. Jerzy Grodzicki.
- MW-24A (marzec 1974). Kier. Jacek Bzowski.
- J. Czarna, J. Wielka Litworowa – z kursantami (lipiec 1975). Kier. akcji Wojciech Przybyszewski.
- Hiszpania 75 (J. Garma Ciega do –870 m) (sierpień/wrzesień 1975). Kier. Jerzy Grodzicki.
- MW-25 (styczeń 1976). Kier. Jerzy Grodzicki (vide: „Wiercica”, 30).
- Austria 76 (J. Bergerhöhle). Kier. Antoni Bąk.
- J. Kasprowa Niżnia – nurkowanie w syfonach: Danka, Krakowskim i Mamucim – kartowanie) (luty 1978). Kier. Jerzy Grodzicki (vide: „Wiercica”, 35).
- Tatry Zach. (J. Czarna, J. Śnieżna Studnia) – instruktor obozu dla początkujących (październik 1978). Kier. Antoni Szabunio.
- J. Niedźwiedzia – przejście (wrzesień 1978).
- J. Kasprowa Niżnia – nurkowanie w syfonach: Danka, Krakowskim, Mamucim (grudzień/styczeń 1978/1979). Kier. wyprawy Wojciech Przybyszewski.
- J. Bańdzioch Kominiarski – do Syfonu Zenka (kwiecień 1979). Kier. wyprawy Wojciech Przybyszewski.
- J. Wodna pod Raptawicką – eksploracja i kartowanie (grudzień 1979). Kier. akcji Wojciech Przybyszewski.
- J. Bystra – nurkowanie w ramach szkolenia Zespołu Interwencyjnego Nurków Jaskiniowych (marzec 1980).
- J. Zimna – przejście (kwiecień 1980).
- J. Wiercica – „Święto Wiercicy” (maj 1980). Kier. wyjazdu Wojciech Przybyszewski.
- Bułgaria 80 (J. Erkjuprija / Еркюприя i J. Gargini Dupki / Гаргини дупки – nurkowanie, J. Achmetowa Dupka / Ахметьова дупка – przejście) (wrzesień 1980). Kier. wyprawy Wojciech Przybyszewski.
- J. Wiercica – „Święto Wiercicy” (maj 1981).
- Szwajcaria 81 (J. Abisso Byffoli, Grotta Acqua del Pavone, Grotte du Binocle) (lipiec/sierpień 1981). Kier. Antoni Bąk.
- J. Ptasia Studnia – udział w akcji z biwakiem (kwiecień 1982). Kier. akcji Wojciech Przybyszewski.
- J. Wiercica – „Święto Wiercicy” (maj 1982).
źródło: Wiercica. Biuletyn Speleoklubu Warszawskiego.
Nr 87, cz. 1 (grudzień 2024), wydanie specjalne jubileuszowe; s. 87.
Szczegółowy, chronologiczny wykaz akcji jaskiniowych i wypraw, w których uczestniczył Wojciech Przybyszewski, zrobiony przez Niego z okazji 50. Jubileuszu Speleoklubu Warszawskiego (2004).
Na czerwono zaznaczono wyprawy zagraniczne, na niebiesko – wyprawy nurkowe
źródło: Wiercica. Biuletyn Speleoklubu Warszawskiego.
Nr 87, cz. 1 (grudzień 2024), wydanie specjalne jubileuszowe; s. 87.